باگ IDOR چیست ؟
باگ IDOR زمانی رخ میدهد که یک برنامه وب اجازه دسترسی مستقیم به اشیای داخلی سیستم (مانند فایلها، رکوردهای پایگاه داده، یا دیگر منابع حساس) را بدون هیچ گونه اعتبارسنجی صحیح میدهد. این نقص امنیتی میتواند به مهاجمان اجازه دهد تا به اطلاعات حساس دسترسی پیدا کنند یا حتی آنها را تغییر دهند، که این مسئله میتواند منجر به نقض حریم خصوصی کاربران و ایجاد خسارتهای جبرانناپذیر شود.
مفهوم باگ IDOR
باگ IDOR به طور کلی به حالتی اطلاق میشود که در آن سیستم به کاربران اجازه میدهد به صورت مستقیم و بدون اعتبارسنجی مناسب، به اشیای داخلی دسترسی پیدا کنند. به عنوان مثال، فرض کنید یک برنامه وب از پارامترهای URL برای دسترسی به منابع استفاده میکند:
https://example.com/viewProfile?userId=123
در این حالت، اگر کاربر بتواند مقدار userId
را به عدد دیگری مانند 124
تغییر دهد و به اطلاعات کاربر دیگر دسترسی پیدا کند، باگ IDOR رخ داده است. این نقص میتواند ناشی از عدم وجود کنترلهای دسترسی کافی باشد که از این گونه دسترسیها جلوگیری میکند.
مثال کاربردی: بررسی کد
برای فهم بهتر باگ IDOR، یک مثال کاربردی از کد را بررسی میکنیم. فرض کنید یک برنامه وب به کاربران اجازه میدهد تا پروفایل خود را مشاهده کنند:
در اینجا، برنامه به سادگی پارامتر userId
را از URL دریافت کرده و بدون بررسی دقیق، از آن برای بازیابی اطلاعات کاربر استفاده میکند. اگر یک مهاجم مقدار userId
را تغییر دهد، میتواند به اطلاعات کاربر دیگری دسترسی پیدا کند.
روشهای پیشگیری از باگ IDOR
برای جلوگیری از باگ IDOR، باید اقدامات امنیتی مناسبی در برنامهها اعمال شود. برخی از این اقدامات عبارتند از:
- اعتبارسنجی و تایید هویت کاربران: اطمینان حاصل کنید که کاربران فقط به دادههای خود دسترسی دارند. مثلاً در مثال بالا، بررسی شود که
$_SESSION['userId']
با$_GET['userId']
مطابقت دارد. - استفاده از مکانیزمهای کنترل دسترسی: استفاده از مدلهای کنترل دسترسی مانند RBAC (Role-Based Access Control) میتواند از دسترسیهای غیرمجاز جلوگیری کند.
- کاهش افشای اطلاعات حساس در URL: از ارسال اطلاعات حساس از طریق URL خودداری کنید و به جای آن از روشهای امنتری مانند توکنهای امنیتی استفاده کنید.
- استفاده از پارامترهای امن: از توکنها یا کلیدهای منحصربهفرد به جای مقادیر قابل حدس استفاده کنید. مثلاً به جای استفاده از
userId
، از یک توکن تصادفی استفاده کنید. - آموزش و آگاهی بخشی به توسعهدهندگان: توسعهدهندگان باید از این نوع آسیبپذیریها آگاه باشند و بهترین شیوههای امنیتی را در برنامههای خود به کار گیرند.
نمونه کد اصلاح شده
با اعمال تغییرات مناسب، کد بالا به صورت زیر میتواند ایمنتر شود:
در اینجا، userId
مستقیماً از جلسه کاربر استخراج میشود و هیچ پارامتری از URL استفاده نمیشود که به این صورت امنیت به طور قابل توجهی افزایش مییابد.
باگ IDOR یکی از مهمترین و رایجترین نقصهای امنیتی در برنامههای وب است که میتواند به مهاجمان اجازه دهد تا به دادههای حساس دسترسی پیدا کنند. با اعمال روشهای امنیتی مناسب، مانند اعتبارسنجی کاربران، استفاده از مدلهای کنترل دسترسی، و کاهش افشای اطلاعات حساس، میتوان از وقوع این نوع باگها جلوگیری کرد و امنیت برنامههای وب را به طور قابل توجهی بهبود بخشید. آگاهیبخشی به توسعهدهندگان و ارتقاء دانش آنها در زمینه امنیت نیز نقش بسزایی در پیشگیری از این نوع آسیبپذیریها دارد.
آیا این مطلب برای شما مفید بود ؟