دستورات پرکاربرد در لینوکس
در این مقاله، ما به بررسی تعدادی از دستورات پرکاربرد در لینوکس میپردازیم. این دستورات به شما کمک میکنند تا بتوانید به راحتی فایلها و پوشهها را مدیریت کنید، اطلاعات سیستمی را بدست آورید، فرآیندها را کنترل کنید و بسیاری از وظایف روزمره را به سرعت و با کارایی بالا انجام دهید. هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای کاربرانی است که میخواهند مهارتهای خود را در کار با لینوکس بهبود بخشند.
سیستمعامل لینوکس یکی از محبوبترین و پراستفادهترین سیستمعاملها در دنیای کامپیوترهای سرور، دسکتاپ و حتی موبایل است. یکی از دلایل اصلی این محبوبیت، قدرت و انعطافپذیری بالای این سیستمعامل است. کاربران لینوکس میتوانند از طریق ترمینال (یا خط فرمان) دستورات مختلفی را اجرا کنند که به آنها اجازه میدهد کنترل کاملی بر روی سیستم خود داشته باشند. یادگیری دستورات خط فرمان لینوکس برای هر کاربری که میخواهد با این سیستمعامل کار کند، ضروری است.
همچنین پیشنهاد می شود که این مقاله را مطالعه کنید: آموزش کامل دستورات ترمینال لینوکس
مدیریت فایلها و پوشهها
۱. دستور ls
دستور ls
برای نمایش لیستی از فایلها و پوشههای موجود در یک دایرکتوری استفاده میشود. این دستور میتواند با چندین گزینه مختلف ترکیب شود تا خروجیهای متفاوتی را نمایش دهد.
ls
این دستور ساده، لیستی از فایلها و پوشهها در دایرکتوری جاری را نمایش میدهد. برای نمایش جزئیات بیشتر، میتوانید از گزینه -l
استفاده کنید:
ls -l
این دستور، لیستی بلند شامل اطلاعاتی مانند مجوزها، تعداد لینکها، مالک، گروه، اندازه و تاریخ آخرین تغییر را نمایش میدهد.
۲. دستور cd
دستور cd
(تغییر دایرکتوری) برای جابجایی بین دایرکتوریها استفاده میشود. به عنوان مثال، برای رفتن به دایرکتوری Documents
میتوانید از این دستور استفاده کنید:
cd Documents
برای بازگشت به دایرکتوری قبلی، میتوانید از cd ..
استفاده کنید:
cd ..
و برای رفتن به دایرکتوری خانگی خود، دستور زیر را استفاده کنید:
cd ~
۳. دستور mkdir
برای ایجاد یک دایرکتوری جدید، از دستور mkdir
استفاده میشود. به عنوان مثال، برای ایجاد یک دایرکتوری به نام new_folder
میتوانید از این دستور استفاده کنید:
mkdir new_folder
۴. دستور rm
دستور rm
برای حذف فایلها و دایرکتوریها استفاده میشود. برای حذف یک فایل ساده، میتوانید از این دستور استفاده کنید:
rm filename
برای حذف یک دایرکتوری و تمام محتوای آن، میتوانید از گزینه -r
استفاده کنید:
rm -r directory_name
۵. دستور cp
دستور cp
برای کپی کردن فایلها و دایرکتوریها استفاده میشود. به عنوان مثال، برای کپی کردن یک فایل از یک مکان به مکان دیگر، میتوانید از این دستور استفاده کنید:
cp source_file destination_file
برای کپی کردن یک دایرکتوری و تمام محتوای آن، از گزینه -r
استفاده کنید:
cp -r source_directory destination_directory
مدیریت فرآیندها
۱. دستور ps
دستور ps
برای نمایش اطلاعاتی در مورد فرآیندهای جاری در سیستم استفاده میشود. این دستور میتواند با گزینههای مختلفی ترکیب شود تا اطلاعات بیشتری را نمایش دهد. به عنوان مثال، برای نمایش همه فرآیندهای در حال اجرا میتوانید از گزینه -e
استفاده کنید:
ps -e
۲. دستور top
دستور top
اطلاعات جامعی در مورد فرآیندهای جاری و منابع سیستم ارائه میدهد. این دستور به صورت پویا و در زمان واقعی اجرا میشود و اطلاعاتی مانند مصرف CPU، مصرف حافظه و فرآیندهای فعال را نمایش میدهد. برای اجرا کردن این دستور کافی است فقط بنویسید:
top
۳. دستور kill
دستور kill
برای متوقف کردن یک فرآیند خاص استفاده میشود. برای این کار نیاز به PID (شناسه فرآیند) دارید که میتوانید آن را از خروجی دستور ps
یا top
بدست آورید. به عنوان مثال، برای متوقف کردن یک فرآیند با PID 1234 میتوانید از این دستور استفاده کنید:
kill 1234
۴. دستور killall
دستور killall
برای متوقف کردن تمام فرآیندهایی که نام مشخصی دارند، استفاده میشود. به عنوان مثال، برای متوقف کردن تمام فرآیندهایی که نام firefox
دارند، میتوانید از این دستور استفاده کنید:
killall firefox
۵. دستور htop
دستور htop
مشابه top
است اما با یک رابط کاربری تعاملی و کاربردیتر. این دستور معمولاً نیاز به نصب دارد. برای نصب و اجرا میتوانید از دستورات زیر استفاده کنید:
sudo apt install htop
htop
مدیریت بستهها
۱. دستور apt
دستور apt
برای مدیریت بستههای نرمافزاری در توزیعهای مبتنی بر دبیان مانند اوبونتو استفاده میشود. برای بهروزرسانی لیست بستهها میتوانید از این دستور استفاده کنید:
sudo apt update
برای ارتقاء تمامی بستههای نصب شده:
sudo apt upgrade
برای نصب یک بسته جدید:
sudo apt install package_name
۲. دستور yum
دستور yum
برای مدیریت بستهها در توزیعهای مبتنی بر RHEL مانند فدورا و سنتاواس استفاده میشود. برای بهروزرسانی لیست بستهها:
sudo yum update
برای نصب یک بسته جدید:
sudo yum install package_name
۳. دستور dnf
دستور dnf
جایگزین yum
در توزیعهای جدیدتر فدورا و RHEL شده است. برای بهروزرسانی لیست بستهها:
sudo dnf update
برای نصب یک بسته جدید:
sudo dnf install package_name
۴. دستور pacman
دستور pacman
برای مدیریت بستهها در آرچ لینوکس و توزیعهای مبتنی بر آن استفاده میشود. برای بهروزرسانی لیست بستهها:
sudo pacman -Syu
برای نصب یک بسته جدید:
sudo pacman -S package_name
۵. دستور zypper
دستور zypper
برای مدیریت بستهها در اوپنسوزه استفاده میشود. برای بهروزرسانی لیست بستهها:
sudo zypper refresh
برای نصب یک بسته جدید:
sudo zypper install package_name
شبکه و ارتباطات
۱. دستور ping
دستور ping
برای بررسی ارتباط با یک میزبان دیگر استفاده میشود. به عنوان مثال، برای بررسی ارتباط با گوگل:
ping google.com
۲. دستور ifconfig
دستور ifconfig
برای نمایش و پیکربندی رابطهای شبکه استفاده میشود. برای نمایش وضعیت تمام رابطهای شبکه:
ifconfig
۳. دستور netstat
دستور netstat
برای نمایش اطلاعات مختلف شبکه مانند اتصالات فعال و جدولهای مسیریابی استفاده میشود. برای نمایش تمام اتصالات فعال:
۴. دستور ssh
دستور ssh
برای ارتباط امن با یک سرور راه دور استفاده میشود. برای اتصال به یک سرور با استفاده از ssh
:
ssh username@hostname
۵. دستور scp
دستور scp
برای کپی فایلها بین سیستمهای مختلف با استفاده از ssh
استفاده میشود. به عنوان مثال، برای کپی کردن یک فایل از سیستم محلی به یک سرور راه دور:
scp local_file username@hostname:/remote/directory
آشنایی با دستورات خط فرمان لینوکس میتواند به شما کمک کند تا به عنوان یک کاربر پیشرفتهتر و کارآمدتر از این سیستمعامل استفاده کنید. در این مقاله، تعدادی از دستورات پرکاربرد و ضروری را مورد بررسی قرار دادیم که شامل مدیریت فایلها و پوشهها، مدیریت فرآیندها، مدیریت بستهها و دستورات مربوط به شبکه و ارتباطات میشوند. با تسلط بر این دستورات، میتوانید وظایف روزمره خود را به صورت موثرتری انجام دهید و از امکانات قدرتمند لینوکس بهرهمند شوید.
در نهایت، پیشنهاد میشود که همیشه مستندات مربوط به دستورات و ابزارهای مختلف را مطالعه کنید و با استفاده از آنها مهارتهای خود را بهبود بخشید. منابعی مانند صفحات راهنما (man
pages) و مستندات آنلاین میتوانند کمک شایانی در این مسیر به شما کنند.
آیا این مطلب برای شما مفید بود ؟